14.06.2025 – Thứ Bảy Tuần X Thường Niên
Lời Chúa: Mt 5, 33-37
“Thầy bảo các con: đừng thề chi cả”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con lại còn nghe dạy người xưa rằng: “Ðừng bội thề, nhưng hãy giữ lời ngươi đã thề với Chúa”. Phần Thầy, Thầy bảo các con: Ðừng thề chi cả, đừng lấy trời mà thề, vì là ngai của Thiên Chúa; đừng lấy đất mà thề, vì là bệ đặt chân của Người; đừng lấy Giêrusalem mà thề, vì là thành của Vua cao cả; cũng đừng chỉ đầu mà thề, vì con không thể làm cho một sợi tóc ra trắng hoặc ra đen được. Nhưng lời các con phải: có thì nói có, không thì nói không; nói thêm thắt là do sự dữ mà ra”. Ðó là lời Chúa.
Suy niệm:
Việc thề vẫn có trong các nền văn hóa nhân loại. Người ta thề để người khác tin lời của mình hơn, vì nếu không giữ lời thề sẽ bị các thần minh nguyền rủa. Người Do thái từ xa xưa cũng đã có thói quen thề. Thề là nại đến Thiên Chúa để làm chứng cho điều mình nói. Hêrôđê Antipas đã thề hứa với cô bé con bà Hêrôđia (Mt 14, 7). Lời thề của một người lãnh đạo như ông đã khiến ông bị kẹt. Phêrô đã chối Thầy kèm theo những lời thề thốt (Mt 26, 72. 74), vì ông sợ người ta không tin lời ông nói. Đức Giêsu biết chuyện Luật Môsê cấm bội thề, và phải giữ trọn điều đã hứa với Đức Chúa (c. 33). Nhưng quan điểm của Ngài trong Bài Giảng trên núi là không thề gì cả. Không cần thề để xin Đức Chúa làm chứng cho lời ta nói, vì mọi lời ta nói, Ngài đều biết và làm chứng. Vì những sơ xuất trong việc giữ lời thề có thể làm Thánh Danh Đức Chúa bị xúc phạm, nên khi thề, người Do thái thường thay Danh Chúa bằng một vật gì đó (Mt 23, 16-22).
Tương tự như ở Việt Nam, họ dùng trời hay đất để thề. Họ cũng thề nhân danh Đền thờ Giêrusalem hay chính đầu của mình Đối với Đức Giêsu, điều đó cũng chẳng làm nhẹ tội chút nào, vì trời, đất, Đền Thờ, hay đầu của chúng ta cũng đều thuộc về Chúa. Trời quan trọng vì là ngai của Thiên Chúa. Đất quan trọng vì là bệ dưới chân Người. Đền thờ quan trọng vì là thành của Đức Vua cao cả. Đầu cũng chẳng thuộc quyền con người, vì màu trắng hay đen của sợi tóc nằm ngoài tầm chi phối của họ (cc. 34-36). Khi kêu gọi chúng ta đừng thề chi cả, Đức Giêsu muốn lời nói của ta tự nó phải mang sức mạnh của sự thật, tự nó chắc chắn, đáng được mọi người tin cậy. Thánh Giacôbê đã nhắc lại giáo huấn của Đức Giêsu khi viết: “Hễ có thì phải nói có, không thì phải nói không, như thế anh em sẽ không bị xét xử” (Gc 5, 12). Mọi thêm thắt đều do ác thần (c. 37).
Giáo hội sơ khai đã giữ lệnh truyền này một cách nghiêm túc. Nhưng từ đầu thời Trung cổ, Giáo hội đã dùng các hình thức tuyên thệ. Giáo sư trong các chủng viện vào đầu năm học, phải tuyên thệ trung thành giảng dạy giáo lý chính thống của Giáo hội. Các lời khấn của tu sĩ cũng là những lời thề hứa sống như Giêsu. Dù sao chúng ta cũng là những con người mong manh, hay thay đổi. Thề, hứa, khấn, tuyên thệ trọn đời, đều là những việc vượt sức con người. Trung tín với điều mình đoan nguyện là bắt đầu đi vào vĩnh cửu. Chỉ xin sự trung tín của Thiên Chúa nâng đỡ sự trung tín của chúng ta.
Cầu nguyện:
Lạy Thiên Chúa, đây lời tôi cầu nguyện: Xin tận diệt, tận diệt trong tim tôi mọi biển lận tầm thường. Xin cho tôi sức mạnh thản nhiên để gánh chịu mọi buồn vui. Xin cho tôi sức mạnh hiên ngang để đem tình yêu gánh vác việc đời. Xin cho tôi sức mạnh ngoan cường để chẳng bao giờ khinh rẻ người nghèo khó, hay cúi đầu khuất phục trước ngạo mạn, quyền uy. Xin cho tôi sức mạnh dẻo dai để nâng tâm hồn vươn lên khỏi ti tiện hằng ngày. Và cho tôi sức mạnh tràn trề để âu yếm dâng mình theo ý Người muốn.
Tagore (Đỗ Khánh Hoan dịch)
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J
SUY NIỆM THEO TẬP SÁCH KINH TỐI GIA ĐÌNH
PHÚ CƯỜNG
HIỆP THÔNG LOAN BÁO TIN MỪNG
Như chúng ta biết, mục đích của lời thề là để bảo đảm tính trung thực của lời tuyên bố. Trong một số hoàn cảnh, điều này có thể mang lại giá trị tích cực, vì lời thề là một hình thức long trọng nhằm khẳng định sự trung thành với lời hứa đã đưa ra. Tuy nhiên, trong bài Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu không nói về những lời tuyên thệ chính thức trong tòa án hay các buổi nghi lễ trọng thể. Người đang đề cập đến thói quen phổ biến của một số người thời đó: thường xuyên thề nhân danh Chúa trong những hoàn cảnh đời thường như một cách để khiến người khác tin vào lời mình nói.
Vấn đề nằm ở chỗ: khi người ta lạm dụng danh Chúa để làm chứng cho lời nói của mình thì điều linh thiêng bị biến thành điều tầm thường. Danh Thiên Chúa là thánh và không nên được sử dụng một cách bất cẩn trong các cuộc trò chuyện hằng ngày. Việc thường xuyên thề thốt để chứng minh sự thật cho thấy một điều sâu xa hơn: người ấy có thể đang vật lộn với sự không trung thực trong đời sống. Nếu lời nói của chúng ta không đáng tin và cần phải thêm thề thốt để được tin thì điều đó phản ánh sự thiếu liêm chính.
Chúa Giêsu dạy chúng ta một nguyên tắc rõ ràng và dứt khoát: “Đừng thề chi cả… nhưng hễ ‘có’ thì phải nói ‘có’, ‘không’ thì phải nói ‘không’. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ”. Qua đó, Chúa mời gọi mỗi người chúng ta sống với sự trung thực sâu sắc trong tâm hồn không cần phải dùng đến những hình thức bên ngoài để chứng minh điều mình nói là đúng.
Là môn đệ của Chúa, chúng ta được mời gọi trở thành người sống trung thực trong mọi hoàn cảnh. Điều này không chỉ đơn thuần là nói thật mà còn là sống thật: chân thành trong các mối quan hệ, thẳng thắn trong công việc và liêm chính trong những chọn lựa của đời sống hằng ngày. Lòng trung thực là nền tảng của sự tín nhiệm và là dấu chỉ của một tâm hồn được kết hợp mật thiết với Thiên Chúa – Đấng là chân lý.
Sự thật không cần tô điểm. Một lời nói thật, dù đơn giản, vẫn luôn mang sức thuyết phục hơn bất kỳ lời thề nào. Khi lời nói xuất phát từ trái tim ngay lành, người khác sẽ cảm nhận được sự đáng tin cậy nơi ta. Vì thế, hãy sống sao cho người khác không cần đòi hỏi chúng ta phải thề để tin mà chỉ cần nghe và cảm nhận sự thật nơi chính con người chúng ta.
Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết sống trong sự thật, nói sự thật và tìm kiếm sự thật trong từng lời nói và hành động. Xin cho chúng con trở thành khí cụ của chân lý trong một thế giới nhiều giả dối. Xin giúp chúng con luôn sống chân thành như con cái ánh sáng. Amen.
