Thuyết trình của Đức TGM Scicluna
***
Sau bài thuyết trình của ĐHY Tagle, đến lượt Đức TGM Charles Scicluna của giáo phận Malta, người đã làm chưởng tín lâu năm tại Bộ giáo lý đức tin, xét xử những vụ giáo sĩ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên, trước khi được bổ làm TGM giáo phận Malta, và hiện nay, ngài tiếp tục xét xử những vụ kháng án tại Bộ giáo lý đức tin, trong tư cách là Đồng Tổng thư ký của Bộ này.
Nguyên do khủng hoảng lạm dụng
Đức TGM đã phân tích những nguyên do tạo nên cuộc khủng hoảng lạm dụng tính dục do giáo sĩ, trong đó có những thiếu sót khi thẩm định sự thích hợp của ứng sinh lên chức linh mục và đời tu, những thiếu sót trong việc huấn luyện tại chủng viện và học viện, xu hướng xã hội đề cao giáo sĩ và những nhân vật có quyền bính, quan tâm không đúng chỗ trong việc bảo vệ thanh danh của Giáo Hội và tránh gương mù, sự áp dụng thiếu sót các hình phạt theo giáo luật và bảo vệ phẩm giá mỗi người.
Thủ tục cần tiến hành từ khi nhận lời cáo buộc
Đức TGM Scicluna lần lượt trình bày các thủ tục trình báo khi hay biết về những vụ lạm dụng hoặc sai trái liên quan đến tính dục; tiếp đến là việc điều tra những vụ lạm dụng bị tố cáo. Việc điều tra những vụ giáo sĩ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên dưới 18 tuổi phải báo cho Bộ giáo lý đức tin, và trong những trường hợp ấy, theo giáo luật số 1722, vị Bản quyền được phép áp dụng những biện pháp thận trọng, giới hạn việc thi hành thừa tác vụ của giáo sĩ bị cáo. Vị bản quyền cần tham khảo các chuyên gia giáo luật của mình..
Xét xử theo hình luật
Về việc xử án hình sự theo giáo luật, Đức TGM Scicluna cho biết phần lớn những vụ xét xử này được thực hiện theo thể thức ngoài tòa án hoặc theo thể thức hành chánh (GL 1720). Con số những vụ xử án đúng nghĩa theo thể thức tòa án tương đối ít hơn. Trong cả hai loại xét xử này, vị Bản quyền phải bổ nhiệm các đại diện hoặc phụ tá hay thẩm phán, và vị chưởng tín (Promotor of Justice) khôn ngoan, có học vị và nổi tiếng nghiêm túc.
Kết quả xử án
Cuộc xét xử kết thúc với 3 khả thể: một là quyết định lên án nếu tội trạng của bị can được xác nhận theo giáo luật; hai là quyết định loại bỏ vụ án, nếu những lời cáo buộc không có bằng chứng biện minh, thứ ba là quyết định tha bổng, nếu bị can được nhìn nhận là vô tội.
Thi hành án lệnh
Đức TGM Scicluna cũng nhấn mạnh rằng GM và Bề trên dòng có nhiệm vụ giám sát việc thi hành kết quả tiến trình xét xử hợp pháp. Sau khi giai đoạn kháng án kết thúc, vị Bản quyền phải thông báo kết quả chung kết cho cộng đoàn và thi hành mau lẹ. Án lệnh nhìn nhận bị can vô tội cũng phải được công bố. Đức TGM nói: “Tất cả chúng ta đều biết thật là một điều rất khó tái lập thanh danh của một linh mục đã bị tố cáo bất công”.
Phòng người các vụ lạm dụng
Sau cùng, Đức TGM Scicluna đề cập đến việc phòng ngừa những vụ lạm dụng tính dục và nói rằng Mặc dù tình trạng thiếu ứng sinh linh mục tại một số nơi trên thế giới, hoặc cả tại những nơi dồi dào ơn gọi, vấn đề thanh lọc ứng sinh linh mục vẫn là điều thiết yếu. Các văn kiện gần đây của Bộ giáo sĩ về các chương trình huấn luyện nhân bản phải được nghiên cứu và áp dụng kỹ lưỡng. Chương trình đào tạo cơ bản do Bộ giáo sĩ ban hành ngày 8-12 năm 2016 khẳng định rằng:
“Cần phải hết sức chú ý đến vấn đề bảo vệ trẻ vị thành niên và những người lớn dễ bị tổn thương, cần cảnh giác làm sao để những người xin vào chủng viện hoặc học viện, hay những người xin chịu chức thánh, không hề liên lụy tới tội ác nào hoặc có lối hành xử có vấn đề trong lãnh vực này. Các vị đào tạo phải làm sao để những người đã có những kinh nghiệm đau thương về vấn đề này được đồng hành một cách đặc biệt và thích hợp”.
Sau hai bài thuyết trình gợi ý trên đây, là phần nêu câu hỏi và trả lời, rồi nghỉ giải lao, trước khi các tham dự viên chia thành 11 nhóm, mỗi nhóm khoảng 18 người, theo 4 ngôn ngữ Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Ý, để đào sâu vấn đề. (Rei 21-2-2019)
(Trần Đức Anh OP – Vatican)