LỄ ĐỨC MARIA, MẸ THIÊN CHÚA
Tại Nhà thờ chánh tòa Bà Rịa 01.01.2014
Anh chị em thân mến,
Giáo phận chúng ta hôm nay long trọng mừng kính lễ Đức Trinh Nữ Maria là Mẹ Thiên Chúa, Bổn mạng Giáo phận, trong bối cảnh Năm mục vụ với chủ đề Phúc-Âm-hóa đời sống gia đình, tôi xin chia sẻ với anh chị em về việc Phúc-Âm-hóa tại các gia đình, từ gia đình Nagiarét đến gia đình Giáo phận, cộng đoàn tu sĩ như một gia đình và các gia đình Kitô hữu.
Bài trích Tin Mừng Luca 2, 16-21 vừa được công bố ghi lại hình ảnh của một gia đình: đó là Gia đình Nagiarét. Trong đêm vắng giữa đồng không hiu quạnh, các mục đồng được các thiên thần báo Tin vui đã vội vã đến thờ lạy Đấng Cứu Thế mới sinh tại hang đá Bêlem. Họ đã nhìn thấy Đức Maria và Thánh Giuse đang cung kính tôn thờ Hài nhi Giêsu được đặt nằm trong máng cỏ. Hài nhi Giêsu mỉm cười tươi tắn, đôi mắt rạng sáng, gương mặt tràn đầy hạnh phúc. Hài nhi Giêsu hạnh phúc vì được sinh ra trong một gia đình. Mẹ Maria đang chiêm ngưỡng Hài nhi Giêsu với gương mặt điềm tĩnh, thanh thoát và thánh thiện. Tâm hồn Mẹ tràn đầy niềm tin và hy vọng rằng mình và nhân loại sẽ được cứu rỗi nhờ Hài nhi Giêsu là Ngôi Lời Thiên Chúa đã sinh ra làm người, đang nằm rét run trong thân phận con người mỏng dòn, yếu đuối và khó nghèo. Mẹ chiêm ngưỡng Con Thiên Chúa nhập thể và giáng sinh, vừa là Thiên Chúa Mẹ tôn thờ vừa là người Con do Mẹ sinh ra. Thánh Giuse trầm ngâm. Ngài biết rõ đây là con trẻ mà thiên thần trong giấc ngủ khuyên ngài chấp nhận và ngài có nhiệm vụ đặt tên là Giêsu. Ngài hiểu rõ con trẻ từ nay thuộc về ngài, phải được ngài gìn giữ và bảo vệ như kho tàng vô giá. Gia đình Nagiarét thật là hạnh phúc và thánh thiện, nơi đây Con Thiên Chúa tự hạ trong sự vâng lời và hiếu kính với hai Đấng sinh thành; nơi đây Mẹ Maria và Thánh Giuse hạnh phúc vì có Thiên Chúa hiện diện và đồng hành. Gia đình Nagiarét đượm nhuần Phúc Âm. Gia đình Nagiarét là hình mẫu của mọi gia đình Kitô giáo. Nơi gia đình Nagiarét, các mầu nhiệm trọng đại được mặc khải: mầu nhiệm Ngôi Hai giáng sinh làm người, mầu nhiệm Đức Trinh Nữ Maria Mẹ Thiên Chúa thụ thai Đấng Cứu Thế bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, mầu nhiệm Thánh Giuse khiết tịnh trong vai trò dưỡng phụ Chúa Cứu Thế và bảo vệ Đức Trinh Nữ. Một gia đình bình thường như mọi gia đình nhưng đã được nâng lên thành một gia đình tràn đầy ân phúc cộng tác tích cực vào việc thực hiện chương trình cứu độ loài người theo ý Thiên Chúa.
Hơn nữa, Gia đình Nagiarét là một hình ảnh tiên báo về một gia đình nhân loại mới mà Chúa Giêsu sẽ quy tụ. Đó là một gia đình không do huyết nhục hay ý muốn của nam nhân, nhưng do bởi Thiên Chúa (x. Ga 1, 13), một gia đình dựa vào việc lắng nghe và vâng giữ Lời Chúa (x. Lc 11, 27). Đó là Hội Thánh mà Chúa Giêsu thiết lập trên nền đá Phêrô và không quyền lực nào phá hủy được. Đó là Hội Thánh như một gia đình như Sứ Điệp của Đại Hội Dân Chúa Việt Nam năm 2010 đã giải thích. Trong gia đình Hội Thánh, mọi tín hữu hiệp nhất trong tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi và hiệp thông với nhau như anh chị em một nhà, bình đẳng với nhau trên nền tảng ơn gọi làm người và làm con Chúa, cùng chia sẻ một sứ mạng và trách nhiệm là loan báo Tin Mừng Ơn Cứu Độ.
Giáo phận chúng ta, tức Hội Thánh địa phương, cũng được gọi là một gia đình theo mẫu hình Hội Thánh hoàn vũ. Nơi Giáo phận nầy, mỗi người cảm nghiệm được bầu khí hiệp thông huynh đệ khi mọi thành phần Dân Chúa sống chung với nhau như anh chị em trong một gia đình, cùng lắng nghe tiếng Chúa qua lời cầu nguyện, chia sẻ cho nhau những kinh nghiệm và suy tư với thao thức xây dựng Hội Thánh. Nơi đây, giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân, dù ở mọi chức vụ và bậc sống khác nhau, đang cùng nhau san sẻ trách nhiệm và thấm sâu vào đời sống giáo phận qua các tác vụ nơi giáo xứ, cộng đoàn tu sĩ và trong mỗi gia đình để cùng nhau xây dựng và củng cố sự hiệp nhất và yêu thương.
Cộng đoàn tu sĩ cũng là một gia đình gồm những người nam và người nữ đáp lời mời gọi của Chúa Giêsu, tự nguyện dấn thân theo Người và sống triệt để ba lời khuyên Phúc Âm: nghèo khó, khiết tịnh và vâng phục (x. Mt 8,20; Lc 9,58; VC 14; PC 1). Việc dấn thân triệt để này trước hết do sáng kiến của Chúa Cha, được Chúa Kitô mời gọi và được Chúa Thánh Thần thúc đẩy (x. VC 14). Vì thế đời sống thánh hiến mang chiều kích Ba Ngôi, và đời sống của cộng đoàn tu sĩ phải phản ánh đời sống của “gia đình Ba Ngôi” là hiệp nhất và yêu thương. Nếu gia đình kitô giáo là một cộng đoàn có cha, có mẹ và con cái làm thành một “Hội Thánh thu nhỏ”, thì cộng đoàn tu sĩ theo nghĩa rộng cũng là một gia đình, một gia đình được Phúc Âm soi dẫn, một gia đình thiêng liêng gắn kết với nhau trong cùng một linh đạo và đoàn sủng.
Gia đình Kitô giáo là một Hội Thánh tại gia theo mẫu gương gia đình Nagiarét. Qua Thư Chung năm 2013, HĐGMVN kêu gọi Cộng đoàn Dân Chúa tại Việt Nam tích cực tham gia vào công cuộc Tân Phúc-Âm-hóa. Đặc biệt, trong năm 2014 nầy, các giám mục mời gọi chúng ta hãy cùng nhau Phúc-Âm-hóa đời sống gia đình và thúc đẩy các gia đình tham gia tích cực vào sứ vụ Loan báo Tin mừng. Hội Thánh được gọi là gia đình của Thiên Chúa và mỗi gia đình được gọi là Hội Thánh tại gia. Việc canh tân Hội Thánh phải bắt đầu từ mỗi gia đình. Gia đình Kitô giáo phải được xây dựng thành một cộng đoàn cầu nguyện, sống tình yêu hợp nhất thủy chung, phục vụ sự sống và hăng say loan báo Tin Mừng. Như thế, các gia đình hãy noi gương và bước theo Thánh Gia Nagiarét: Đức Giêsu, Mẹ Maria và thánh Giuse. Chủ đề Phúc-Âm-hóa đời sống gia đình sẽ được triển khai trong suốt năm mục vụ nầy.
Các linh mục thân mến, anh chị em tu sĩ và giáo dân thân mến,
Ngày đầu năm dương lịch hôm nay được dành riêng để cầu xin ơn hòa bình cho thế giới. Sứ điệp ngày Hòa Bình thế giới năm 2014 của ĐTC Phanxicô mang chủ đề “Tình huynh đệ là nền tảng và đường dẫn đến hoà bình”. ĐTC nhấn mạnh căn nguyên của tình huynh đệ nhân loại ở nơi tình phụ tử của Thiên Chúa. Chính tình phụ tử nầy sinh ra tình huynh đệ, bởi vì tình yêu của Thiên Chúa, một khi được con người đón nhận, sẽ trở thành tác nhân biến đổi cách mạnh mẻ sự hiện diện và các mối tương quan, mở lòng con người ra cho tình liên đới và sự chia sẻ. Chỉ có tình yêu được Thiên Chúa ban cho mới giúp chúng ta khám phá và yêu mến, cảm nghiệm và loan báo, đón nhận và sống trọn vẹn tình huynh đệ. ĐTC viết chính nơi gia đình mà chúng ta học và sống tình huynh đệ, nhất là nhờ những vai trò đầy trách nhiệm và bổ túc cho nhau của tất cả các thành viên gia đình, đặc biệt là của cha mẹ. ĐTC dạy gia đình là nguồn gốc của mọi tình huynh đệ, và vì thế cũng là nền tảng và là con đường đầu tiên dẫn đến hoà bình, vì ơn gọi của gia đình là chinh phục thế giới bằng tình yêu.
Nhân dịp Đầu Năm Mới, tôi xin chúc quý Cha, quý tu sĩ nam nữ và anh chị em một Năm Mới tràn đầy ơn bình an. Thiên Chúa là sự bình an. Chúa Hài Đồng là Hoàng tử Bình an. Chúng ta hãy xin Ngài ban ơn bình an cho chúng ta và xin Ngài giúp chúng ta trở nên những người xây dựng bình an và tình huynh đệ cho mọi người mà chúng ta gặp gỡ mỗi ngày trong suốt cuộc hành trình đức tin nơi trần thế nầy. Amen.
+ Tôma NGUYỄN VĂN TRÂM
Giám mục Giáo phận Bà Rịa
