NGÀY 17 THÁNG 10: THÁNH INHAXIÔ THÀNH ANTIÔKHIA, GIÁM MỤC, TỬ ĐẠO TẠI RÔMA
Antiôkia nay thuộc lãnh thổ Syria, là thành phố lớn thứ ba của thế giới cổ đại, sau Rôma và Alexandria bên Ai Cập. Chính tại đây, Thánh Inhaxiô trở thành Giám mục vào khoảng năm 69, kế vị thánh Evode, và nhất là kế vị thánh Phêrô Tông đồ, người đã thiết lập Giáo hội tại thành phố này.
Sinh trưởng trong một gia đình ngoại giáo không thuộc Rôma, Thánh Inhaxiô đã được ơn hoán cải và lãnh nhận đức tin Kitô giáo khi ngài đã trưởng thành nhờ lời rao giảng của thánh Gioan Tông đồ, người từng đến truyền giáo tại vùng này.
Trên đường tiến về cuộc tử đạo
Thánh Inhaxiô là một mục tử kiên cường, đầy nhiệt tâm. Các môn đệ trong Giáo hội của ngài thường gọi ngài là “người tín hữu bừng cháy lửa mến”, như chính ý nghĩa của tên ngài gợi lên. Trong thời gian ngài làm Giám mục, Hoàng đế Trajan mở cuộc bách hại dữ dội chống lại các Kitô hữu. Là giám mục, Thánh Inhaxiô cũng chịu chung số phận, ngài kiên quyết không chối bỏ đức tin và bị kết án phải áp giải như một tù nhân sang Rôma để bị thú dữ xé xác tại đấu trường Côlôsê trong thời gian người ta mừng chiến thắng của hoàng đế ở xứ Dacia. Từ đây bắt đầu cuộc hành trình dài đầy gian khổ dẫn ngài tới nơi xử tử. Suốt dọc đường, ngài nhiều lần bị quân lính hành hạ, cho đến khi tới Rôma và chịu tử đạo vào năm 107.
Bảy lá thư quý giá
Từ chuyến đi dẫn tới cái chết này, Thánh Inhaxiô đã để lại cho Giáo hội bảy lá thư quý giá, đó là những chứng từ sống động về đời sống Giáo hội thời các Tông đồ. Khi đến Smyrna, ngài viết bốn lá thư đầu tiên. Ba thư gửi các giáo đoàn ở vùng Tiểu Á: Êphêsô, Manhêsia và Tralli, để bày tỏ lòng biết ơn vì tình thương mà các tín hữu dành cho ngài. Lá thư thứ tư gửi cho giáo đoàn Rôma, trong đó ngài tha thiết xin cộng đoàn tại đây đừng tìm cách ngăn cản cuộc tử đạo của ngài, vì ngài coi đó là một hồng ân, được thông phần vào cuộc đời và cuộc Thương khó của Đức Kitô. Khi dừng chân tại Troas, thánh Inhaxiô viết thêm ba lá thư khác: gửi cho giáo đoàn Philadenphia, giáo đoàn Smyrna và thư gửi riêng cho thánh Pôlycarp, giám mục Smyrna. Trong các thư này, ngài xin mọi người nâng đỡ giáo đoàn ở Antiôkia đang chịu thử thách vì sắp mất vị mục tử. Ngài cũng trao cho Thánh Pôlycarp những chỉ dẫn quý báu về sứ vụ Giám mục. Đặc biệt, các lá thư của thánh Inhaxiô còn chứa đựng những trang bừng cháy tình yêu đối với Đức Kitô và Giáo hội. Chính trong thư của ngài, lần đầu tiên thuật ngữ “Công giáo” được dùng để chỉ Giáo hội. Ngài cũng minh chứng cách rõ ràng cơ cấu ba cấp bậc của thừa tác vụ giám mục, linh mục và phó tế, đồng thời chỉ dẫn cho tín hữu cách bảo vệ đức tin trước lạc giáo Ảo thân thuyết (Docétisme), vốn chủ trương rằng Ngôi Lời nhập thể chỉ là dáng vẻ bề ngoài chứ không thật sự mang lấy xác phàm. Trên hết, các lá thư của thánh Inhaxiô luôn tha thiết mời gọi các tín hữu gìn giữ và bảo vệ sự hiệp nhất của Giáo hội trước mọi thử thách.
Maria Hải Châu, SSS
Chuyển ngữ từ: vaticannews.va