Lễ Thánh Gia : Chúa Giêsu – Đức Maria – Thánh Giuse
GIA ĐÌNH THÁNH GIA, GƯƠNG MẪU CHO MỌI GIA ĐÌNH CÔNG GIÁO
Lm. Vinhsơn Trần Minh Hòa
1. Chúa Giêsu sống trong gia đình Thánh Gia
Chúa Giêsu Kitô là Ngôi Lời của Thiên Chúa và là Thiên Chúa thật (x. Ga 1,1). Nhờ Ngôi Lời, vạn vật được tạo thành, và không có Người, thì chẳng có gì được tạo thành (x. Ga 1,3). Ngôi Lời cao trọng là thế nhưng vì yêu con người, Ngôi Lời đã chấp nhận trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta (x. Ga 1,14).
Lý lẽ của tình yêu là vậy, luôn bao hàm những điều vượt sức lý luận của con người. Thiên Chúa đã yêu con người và tình yêu được biểu lộ một cách cụ thể. Đó là Thiên Chúa đã sai Con Một đến thế gian để nhờ Con Một của Người mà chúng ta được sống (x. 1.Ga 4,9). Và Đức Giêsu Kitô đã biểu lộ tình yêu Thiên Chúa cách sống động và rõ ràng ngang qua hành vi mặc lấy thân phận con người. Người đã phải nên giống anh em mình về mọi phương diện (x Dt 2,17). Người cảm thương những nỗi yếu hèn của nhân loại, đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội (x Dt 4,15).
Chấp nhận trở nên người phàm, Đức Giêsu Kitô chấp nhận trút bỏ vinh quang Thiên Chúa, mặc lấy thân nô lệ và sống như người trần thế (x. Pl 2,6) và biểu lộ cuộc sống rất người đó trong một gia đình nhân loại là gia đình Thánh Gia.
Với tư cách là Ngôi Lời của Thiên Chúa và là Thiên Chúa, Đức Kitô có tất cả quyền năng và vinh quang cao cả của ngôi vị Thiên Chúa. Khi nhập thể làm người, Đức Giêsu lại tự hủy đến tột cùng. Người đã trao ban cho con người tất cả và rồi Người lại xin con người đáp trả tình yêu Thiên Chúa bằng hành vi đón nhận Người.
Đức Maria là người đầu tiên đón nhận Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người bằng hai tiếng xin vâng như lời sứ thần truyền (x. Lc 1,38). Sau lời thưa xin vâng, Đức Maria đã đón Ngôi Hai Thiên Chúa vào lòng mình. Cuộc sống trần thế của Chúa Giêsu rất khó khăn, nếu như không có sự cộng tác đắc lực của thánh Giuse. Vì thế, Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người cũng cần sự đón nhận của thánh Giuse. Bằng hành vi đón nhận Đức Maria về nhà mình, thánh Giuse đã đón nhận Thai Nhi Giêsu vào cuộc sống mình và Đức Giêsu được sống trong một gia đình thánh: có cha lành nuôi dưỡng có mẹ hiền chở che.
Với 30 năm sống ẩn dật nơi gia đình Nagiarét so với 3 năm rao giảng công khai của Chúa Giêsu, môi trường gia đình thánh có vai trò hết sức đặc biệt trong sứ mạng của Chúa Giêsu. Gia đình Thánh Gia là nơi ươm mầm, nuôi dưỡng, bảo vệ và gìn giữ Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người và tạo điều kiện rất thuận lợi để Con Thiên Chúa hoàn thành sứ mạng cứu độ.
2. Gia đình Thánh Gia: gương mẫu cho gia đình Công giáo
Gia đình Thánh Gia trở nên khuôn mẫu cho mọi gia đình Công giáo. Thật vậy, Đức Maria là mẫu gương người mẹ tuyệt vời trong gia đình thánh. Tuy Mẹ được đặc ân vô nhiễm nguyên tội nhưng Mẹ đã phải nỗ lực rất lớn để vượt qua ý riêng mà cộng tác với ơn Chúa để giữ gìn đặc ân ấy. Bằng hai tiếng xin vâng, Đức Maria đã chấp nhận đón nhận Chúa vào nhà mình, chấp nhận tiến trình mang nặng, sinh sản, nuôi dưỡng con cái. Nhờ đời sống tinh tuyền và thánh thiện của Đức Trinh Nữ Maria, Đức Giêsu mới thành hình con người cách hoàn hảo trong lòng Đức Mẹ.
Xem quả thì biết cây, nhìn con thành đạt đoán biết công lao cha mẹ. Nếu một người phụ nữ khi nghe Chúa Giêsu đã phải thốt lên rằng: Phúc thay người mẹ đã cưu mang và cho Thầy bú mớm (Lc 11,27) thì Đức Mẹ phải có công trong công cuộc cứu chuộc của Đức Giêsu đến chừng nào.
Không những thế, Đức Maria hoàn toàn tín thác vào Thiên Chúa và luôn tin tưởng vào lời hứa của Ngài khi Chúa Giêsu được dân chúng khen ngợi cũng như khi bị người đời từ chối. Khi thăm bà chị họ Isave, Đức Maria đã tin những lời sứ thần truyền và cũng tin là Thai Nhi Giêsu mà Mẹ sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa (x. Lc 1,32). Mẹ thật có phúc, vì đã tin rằng Chúa sẽ thực hiện những gì Người đã nói (Lc 1,45). Đức tin đó đã thôi thúc Mẹ luôn đồng hành với Chúa Giêsu trong cuộc sống lữ hành trần thế. Khi mọi người chưa nhận ra quyền năng của Chúa Giêsu tại tiệc cưới Cana, Mẹ đã nhắc nhở các gia nhân: Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo (Ga 2,5) và phép lạ đầu tiên ở Cana đã xảy ra (x.Ga 2,11). Đức tin của Mẹ không chỉ kiên vững khi Chúa Giêsu thành công mà ngay cả khi Đức Giêsu bị treo trên thập giá. Mẹ đã đồng hành với Chúa Giêsu và đã đón nhận lời trăng trối của Chúa Giêsu trên thập giá và nhận Gioan làm con (x Ga 19,26).
Mẹ Maria cũng biểu lộ người vợ hiền luôn gắn bó với thánh Giuse. Mẹ luôn đồng hành với thánh Giuse trên mọi nẻo đường. Khi cùng thánh Giuse trở về quê quán làm sổ kiểm tra ở thành Đavít hay lúc phải trốn qua Ai Cập, lẫn khi trở về Nagiarét, hoặc lúc lạc mất Chúa Giêsu ở đền thờ, Mẹ Maria luôn song hành với thánh Giuse, cùng chung chia vui buồn sướng khổ với thánh Giuse. Tình yêu biểu lộ qua sự tâm đầu ý hợp và sống nên một với nhau. Cái nghèo của hoàn cảnh, tính khó khăn phức tạp của cuộc sống và cái ác của kẻ gian không thể tách rời Đức Mẹ và thánh Giuse ra khỏi cuộc sống chung trong gia đình.
Nhìn gương mẹ, chúng ta cũng ngưỡng mộ gương thánh Giuse, một con người có đức tin bén nhạy, một người chồng tháo vát, một người cha gương mẫu, một người bảo hộ tuyệt vời. Tin mừng hôm nay đã cho thấy sự cộng tác rất đặc biệt của thánh Giuse trong gia đình thánh. Thánh Giuse đã bén nhạy nhận ra ý Chúa chỉ trong những giấc mơ và mau mắn thi hành. Đang đêm, thánh Giuse liền trỗi dậy đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai cập. Sự vội vã đó cho thấy thánh Giuse tin lời khẩn báo của Thiên Chúa và mau mắn thi hành. Chạy trốn cách vội vã, chắc hẳn thánh Giuse khó có thể chuẩn bị chu đáo trên hành trình dài qua Ai Cập. Tuy nhiên, thánh Giuse đã xoay xở để lo cho ba miệng ăn ở nơi đất khách quê người. Thánh Giuse đã hoàn thành sứ mạng của một người chồng, người cha trong gia đình và đã đưa Chúa Giêsu và Đức Mẹ về nơi an toàn tại Nagiarét để sống chung trong một gia đình thánh.
Trong gia đình ấy, mặc dù là Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người, Chúa Giêsu vẫn hoàn toàn sống đời khiêm hạ và hằng vâng phục Đức Mẹ và thánh Giuse (x. Lc 2,51). Chúa Giêsu đã chu toàn bổn phận với Chúa Cha trong tư cách là Con Thiên Chúa (x. Lc 2,49) và chu toàn bổn phận là con trong một gia đình thánh. Người ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa (x. Lc 2,40). Con Thiên Chúa xuống thế làm người và vâng phục cha mẹ để con người nhờ vâng phục Con Thiên Chúa mà được sự sống đời đời trong gia đình của Thiên Chúa.
3. Gia đình Công giáo sống theo gương mẫu gia đình Thánh Gia
Như thế, gương sống của gia đình thánh mời gọi từng thành viên trong gia đình Công giáo chúng ta noi theo. Mỗi người được mời gọi sống thánh trong chức phận của mình cách cụ thể. Người làm con được mời gọi vâng lời cha mẹ trong những điều hợp ý Chúa, vì sự vâng lời đó là điều đẹp lòng Chúa (x. Cl 3,21). Lòng hiếu thảo của con cái không chỉ là những món quà vật chất dâng cho cha mẹ nhưng là một đời sống vâng lời. Chúa Giêsu khi sống ở Nagiarét đã hằng vâng lời Đức Mẹ và thánh Giuse, chẳng lẽ con cái là phận người bé bỏng ăn chưa no, so chưa tới lại không vâng lời cha mẹ là những người có bổn phận giáo dục? Sự bất tuân là cửa ngõ dẫn đến bất hạnh bởi bất tuân đều bị Thiên Chúa phạt đích đáng (x Dt 2,2). Người làm con có bổn phận hiếu kính cha mẹ mình. Sự hiếu kính đó không chỉ là điều hợp với lẽ phải, hợp với khao khát chính đáng của con người, nhưng còn là điều đẹp ý Chúa. Bởi lẽ Thiên Chúa muốn con cái thờ cha kính mẹ (x. Đnl 5,16).
Trong gia đình, mỗi thành viên trong gia đình chưa phải là thánh nhưng là những người trong cuộc lữ hành nên thánh. Vì thế, mỗi người đều mang trên mình những khiếm khuyết bất toàn và cần luyện tập và thay đổi đời sống, nên tốt hơn. Chính khi đang trên tiến trình luyện tập nên tốt hơn, mọi thành viên trong gia đình được mời gọi: hãy chịu đựng và tha thứ cho nhau (x. Cl 3,13). Sự thật lòng tha thứ cho nhau trong đời sống hôn nhân gia đình là phương thuốc hữu hiệu để bện chặt thêm sự bền vững mối dây hôn phối. Lời cam kết thành vợ thành chồng của nhau trong khi cử hành hôn phối lẽ nào lại bị những xung đột vụn vặt trong gia đình cắt đứt. Tình yêu vợ chồng là mối dây tuyệt hảo đã gắn kết vợ chồng nên một làm sao có thể bị những khó khăn trong cuộc sống phá vỡ.
Người làm vợ sống trong gia đình được gương lành của Đức Maria soi sáng. Đức Maria đã đồng hành với thánh Giuse trong suốt cuộc sống thì người vợ hôm nay cũng được Lời Chúa mời gọi hãy phục tùng chồng trong yêu thương và tôn trọng nhau cho xứng với những người thuộc về Chúa. Người làm chồng cũng được mời gọi sống theo gương thánh Giuse yêu thương, giúp đỡ, bao bọc chở che cho vợ chứ không là người đánh đập hay đay nghiến vợ. Vợ chồng được mời gọi giáo dục con cái theo điều phải lẽ trong yêu thương và không làm cho con cái bực tức.
Có thế, mỗi thành viên trong gia đình cùng cộng tác với nhau, xây dựng gia đình mình thành mái ấm tình thương. Nơi gia đình Công giáo trở thành nơi chan chứa tình bác ái và yêu thương. Nơi gia đình Công giáo trở thành nơi ươm mầm, gìn giữ và làm phát triển những chồi non đầy hy vọng là những người con ngoan để làm phong phú cho Giáo hội và góp phần xây dựng xã hội ngày thêm hạnh phúc hơn.